Oorzaken van pijn aan de knieschijf, de behandeling en operatie
Wat is het?
Bij het plooien en strekken van de knie glijdt de knieschijf in een groeve, de trochlea van de knie. Als de knieschijf uit deze groeve wordt geforceerd (=luxeert) spreekt men van een knieschijfluxatie (=ontwrichting). Dit kan ‘spontaan’ gebeuren ten gevolge van een verkeerde draaibeweging of na een trauma waarbij een directe klap op de knieschijf komt. Wanneer dit spontaan gebeurt is er meestal een onderliggende afwijking die er voor zorgt dat de knieschijf zo gemakkelijk uit de groeve luxeert. Er zijn vele mogelijke oorzaken: een ondiepe groeve, een te hoge positie van de knieschijf, onvoldoende spierkracht of niet optimale verhouding ervan, X-benen, groeistoornis ter hoogte van de heup etc. Op de consultatie wordt steeds de onderliggende oorzaak opgespoord.
Meestal zullen hiervoor een aantal bijkomend onderzoeken noodzakelijk zijn. Op basis van deze informatie wordt een behandelingsplan opgesteld, op maat van de patiënt. Een intensief oefenschema met kinesitherapie is hierbij onontbeerlijk. Tijdens een knieschijf-luxatie scheurt het Mediaal Patello Femoraal Ligament (MPFL) altijd. Dit ligament zal niet spontaan genezen waardoor het risico dat de knieschijf opnieuw luxeert sterk vergroot is. De laatste jaren de chirurgische aanpak van patella luxaties geconcentreerd op de reconstructie van het MPFL en dit met uitstekende resultaten. Daarom zal men na een 2e luxatie er bijna steeds voor kiezen om dit ligament te herstellen. In specifieke gevallen kan er al na de 1e luxatie voor herstel gekozen worden. Op basis van het al dan niet aanwezig zijn van onderliggende afwijkingen kan deze ingreep gecombineerd worden met andere correcties. Dit wordt patiënt per patiënt bekeken.
Bursitis
Een bursitis is een slijmbeursontsteking. Vooraan de knie bevinden er zich een aantal slijmbeurzen. Zij zorgen ervoor dat bij het plooien en strekken van de knie de kniepees en knieschijf vlot kunnen glijden ten opzichte van de omliggende weefsels en huid. Wanneer een slijmbeurs echter geïrriteerd wordt kan die ontsteken met een lokale zwelling en warmte als gevolg. Bij bepaalde beroepen die frequent op de knieën zitten komt dit frequent voor (vloerders, sanitair). Doorgaans is dit een aandoening die spontaan geneest. Preventie is wel belangrijker. Een slijmbeurs die gevuld is met vocht en ontstoken is kan echter gemakkelijk infecteren. Als er een wondje ter hoogte van de huid zichtbaar is, de knie warm of rood is, of er zich koorts ontwikkelt, is er naast een ontsteking wellicht ook een infectie aanwezig door een bacterie. Als er een infectie is dient de slijmbeurs soms gespoeld te worden en wordt een antibioticakuur opgestart.
Tendinitis
Tendinitis staat voor peesontsteking. In de buurt van de knie bevinden zich een aantal pezen die in meer of mindere mate gevoelig zijn aan overbelasting. De klachten zijn typisch een doffe, zeurende pijn die ontstaan tijdens of na een activiteit of sport ontstaat. Een ontsteking ontstaat door een overbelasting van een pees. Ofwel is de pees onvoldoende sterk voor de belasting, ofwel is de belasting gewoon te groot. De behandeling in acute faze bestaat erin de ontsteking te verminderen, doorgaans via een lokale behandeling door kinesitherapeut. In 2de tijd oefentherapie om de pees te versterken. Onderliggende oorzaken bij recidiverende peesontstekingen worden ook steeds opgespoord : asafwijkingen, houdingsproblematiek, reuma etc. Peesontstekingen komen vaak voor bij bepaalde sporten, veelal duursporten. Iliotibialebandfrictiesyndroom (ITB) is een ontsteking van het peesblad van de tensor fascia lata. Bij repetitief plooien en strekken van de knie ontstaat irritatie ter hoogte van de buitenzijde van de knie. Dit zien we vaak langeafstandslopers en wielrenners. Een aanpassing van de pedaalpositie kan deze ontsteking helpen oplossen. De kniepeesontsteking of jumpers knee is ook veelvoorkomende pathologie. Bij springsporten zoals basketbal en volleybal zien we dit vaak. Ook bij voetbal tijdens de voorbereidingsperiode op de competitiestart: een plotse intensieve belasting op nog onvoldoende getrainde pezen, op harde velden.
Deze content werd geschreven door : Dr. Paul Gunst, Dr. Thomas Luyckx, Dr. Lieven Missinne, Dr. Jan Noyez, Dr. Peter Stuer, Dr. Alexander Ryckaert, Dr. Luc Van den Daelen, Dr. Philip Winnock de Grave